Gözü Kör Eylemek

Gözü Kör Eylemek

Okuduğumuz kitaplarda ve gazetelerde bazan öyle yanlışlıklara tesadüf ediyoruz ki, gayri ihtiyari Fuzulî’nin şu sözü hatıra geliyor:

Kâh bir harf sukûtiyle kılur nâdiri “nâr”
Kâh bir nokta kusuriyle gözü “kör” eyler!

Hakikaten de öyledir. Arap harflerinde bir noktanın eksikliği ve fazlalığı gözü “kör”, körü “göz” eyler.

Fıkra meşhurdur: Bir devirde halkın silah taşıması yasak edilmiş ve herkese ilan olunmuş. Günün birinde zaptiyeler (emniyet ekibi) Nasreddin Hoca’nın üzerinde koca bir saldırma bıçağı bulmuşlar. “Yasağı duymadın mı?” demişler. Hoca demiş ki:

- Efendim yasağı duydum da, ben medresede hocayım. Katipler bazan yanlış şeyler yazıyorlar. Ben de bunu tashih bıçağı olarak kullanırım, yanlışları bununla kazıyarak düzeltirim!

Zaptiyeler hayret ve merakla sorarlar:

- Küçücük bir harfi düzeltmek için, koca bir saldırma mı gerekir?

Hoca oldukça tutarlı bir cevap verir:

- Bazan öyle yanlışlar oluyor ki, bu bıçak bile az geliyor!

Bizim mürettiphanelerde (dizgi işlem yerlerinde) vakit vakit öyle yanlışlıklar oluyor ki, genç mürettipler bana kırılmasınlar, amma hani insanın Nasreddin Hoca’nın saldırması ile dolaşacağı geliyor!..

Rıza Tevfik merhumu Kadıköy’deki evinde bir ziyaretimde, bana Londra’da İngilizce olarak bastırdığı bir Arap edebiyatı göstermişti. Kitapta İngilizce metinler arasında Arap harfleriyle yazılmış metinler de vardı. Bunlarda bir üstün bir esre hatası bile bulunmadığına şaştım.

- Şu kitabın mürettipleri, akşamları matbaalarda mürettiplik, musahhihlik etmek suretiyle hayatlarını kazanmaya çalışan genç talebelerdir. Arapça tek kelime bilmezler. Gördüğün yazıları, karşılarındaki modele bakarak nakış işler gibi işlerler, demişti.

Mürettiplik, musahhihlik kolay iş değildir. Dikkat ister, titizlik ister, bilhassa bilgi ister. Vaktiyle Ahmed Rasim, Ahmed Midhat, Mahmud Sadık gibi yazı şöhretleri musahhihlik yapar, harf sektirmezlermiş.

A. Ragıp Akyavaş: Üstad-ı Hayat, 2/121-122.